Cuối buổi chiều các học viên được nghỉ ngơi sau tuần đầu huấn luyện. Lê Minh rủ bạn cùng phòng đi câu cá bên trong trại. Duy Thành cũng cùng tuổi với anh, hai người nhanh chóng kết thân với nhau. Anh và Duy Thành là học viên lớn tuổi nhất lớp, mấy thằng còn lại tất cả đều dưới 30 tuổi hết.
Duy Thành có vóc dáng to đậm, làn da đen trũi, mắt sáng, khuôn mặt lanh lợi với trán cao. Hắn ta trước đây là một trinh sát hình sự điều tra của công an thành phố có nhiều thành tích tốt, nhưng hắn ta là một cảnh sát biến chất. Trong quá trình công tác hắn ta mắc lỗi khi nhận tiền hối lộ, bị cấp trên kỷ luật, cho xuất ngũ khỏi ngành cảnh sát. Hắn đăng ký tham gia huấn luyện trên trung tâm của Tiệp Chột, với mục đích là dùng kinh nghiệm nhiều năm làm trinh sát hình sự mở một công ty thám tử tư.
Thả cần câu, hai người họ ngồi dựa vào gốc cây bên bờ ao chờ đợi. Lê Minh lấy một điếu thuốc ra đưa lên môi châm lửa hút rồi quẳng bao thuốc sang cho Duy Thành. Duy Thành đón lấy rồi cũng lấy một điếu thuốc ra châm lửa rít sâu vài hơi.
Lê Minh hỏi người bạn mới quen. “Thành này! Cậu có một đứa con trai phải không? Bao nhiêu tuổi rồi?”
“Nó năm nay cũng sáu tuổi rồi,” Duy Thành trả lời. “Tôi cũng đã ly hôn với vợ được hai năm.”
Thì ra là hắn ta đã bỏ vợ, chắc là phải có lý do gì đó chứ? Đâu có dễ gì mà bỏ chồng khi con đang còn nhỏ như vậy. Lấy nhau là cái duyên nợ phải trải qua những năm tháng yêu đương rồi mới có thể tiến đến hôn nhân được.
“Nguyên nhân là do cậu hả?” Lê Minh liền cười dò hỏi.
“Ừ ! Cô ta bỏ tôi với lý do bạo hành gia đình.” Duy Thành nhún vai thừa nhận.
Thảo nào! Lê Minh ngạc nhiên hỏi. “Thật vậy sao?”
“Có ai tự dưng đi đánh vợ đâu.” Duy Thành cười đau khổ kể lể. “Tính chất công việc trinh sát hình sự của tôi hồi trước đi suốt ngày đêm, mà lại là lính mới nên lương thấp. Cô ta cậy mình kiếm nhiều tiền hơn suốt ngày so sánh, chê bai, trì chiết tôi. Thậm trí còn xưng hô ‘mày, tao’ với tôi không chút kiêng dè ngay trước mặt con cái. Bình thường thì tôi ‘ngậm bồ hòn làm ngọt’ cho qua. Khổ nỗi những lúc uống rượu với bạn bè, trong người đã sẵn có nồng độ cồn rồi. Về nhà cô ta chửi bới, mắng mỏ khiến máu điên nổi lên. Tôi đánh cho một trận. Thế là cô ta nhân cớ đó gọi luật sư làm đơn ly hôn luôn với lý do tôi bạo hành gia đình.”
Duy Thành vẻ mặt rầu rĩ, thở dài âu sầu nói tiếp. “Về sau tôi mới biết là cô ta có nhân tình bên ngoài trong lúc tôi đi công tác, nên kiếm cớ để ly hôn với tôi. Tôi bị mọc sừng cũng không sao, chỉ thương thằng bé con không được hưởng hạnh phúc gia đình.”
Kể ra cũng khổ thân cho hắn, đàn ông bị vợ cắm sừng thì khó mà che dấu được vẻ mặt xấu hổ, ngượng ngùng khi bị ai đó biết chuyện gia đình. Trông hắn cứ như gà mắc tóc vậy.
“Thôi hết duyên, hết nợ thì cũng chẳng níu kéo làm gì. Cậu cần tập trung cho cuộc sống hiện tại và tương lai sau này.” Lê Minh liền nói vài câu an ủi.
“Tôi cũng nghĩ vậy.” Duy Thành thầm cười cay đắng trong lòng, gật đầu nói.
“Tôi chưa có vợ con nên cũng chưa hiểu về cuộc sống hôn nhân. Nhưng theo cậu thì người phụ nữ như thế nào là một người vợ tuyệt vời?”
Duy Thành quạt tay giọng chắc nịch. “Đối với tôi một người vợ tuyệt vời là vừa câm và vừa điếc.”
Nói xong hắn ta nhe răng cười hô hố sảng khoái, hóa ra hắn nói đùa. Thằng cha này sống cũng lạc quan đấy chứ. Lê Minh muốn đổi chủ để nói chuyện, anh hỏi.
“Trước đây tôi có học ngành luật nhưng tôi không đi theo nghề luật sư mà làm trái ngành về kinh doanh đồ thể thao. Tôi đặc biệt thích bộ môn tâm lý học tội phạm, trước cũng làm luận văn tốt nghiệp với chủ đề này. Cậu làm cảnh sát hình sự thì chắc là tiếp xúc với nhiều loại tội phạm. Nhân tiện tôi muốn hỏi cậu một vài chuyện về nghiệp vụ chuyên môn hình sự, để tăng thêm kiến thức?”
Đưa điếu thuốc lá lên rít một hơi sâu đến tận tóp, dụi tàn xuống đất Duy Thành gật đầu.
“Ừ! Cậu cứ hỏi.”
“Cậu làm cảnh sát hình sự thì khó khăn nhất khi điều tra một vụ án giết người là gì?” Lê Minh mặt nghiêm túc hỏi.
“Quan trọng nhất trong điều tra hình sự đó là chứng cứ, nếu thiếu chứng cứ phạm tội thì đều gặp khó khăn trong điều tra. Nếu có một nạn nhân bị giết mà tại hiện trường không thu thập được dấu vết, không có hung khí thì tức là vụ án không có vật chứng, không có ai nhìn thấy tức là không có nhân chứng. Không chứng minh được động cơ, mục đích hung thủ gây án tức là không có bằng chứng.”
Đây là lúc học hỏi thêm kinh nghiệm, Lê Minh căng người tập trung lắng nghe.
“Tôi thấy rất nhiều vụ giết người trên báo chí, được cảnh sát điều tra phát hiện ra tội phạm với thời gian khá nhanh, vậy cách phá án như thế nào?” Anh hỏi tiếp.
“Đó là những vụ án điểm thôi, chứ một năm có hàng trăm vụ án cảnh sát không thể điều tra nổi.” Duy Thành bật cười lớn nói. “Hồ sơ các vụ án trong phòng tôi hồi trước xếp chồng hàng đống ông bạn ạ, đã giải quyết được đâu. Còn những vụ án phá nhanh phần lớn là do kẻ gây án quá lộ liễu, dễ phán đoán động cơ và mục đích gây án.”
Lê Minh ánh tinh quang lộ rõ trong mắt, đầy nóng bỏng hỏi.
“Cậu nói rõ cho tôi hiểu thêm về cách thức điều tra của bên trinh sát hình sự được không?”
Duy Thành tỏ ra hào hứng, hắn vốn thích khoe khoang nên gật đầu đáp ứng không cần suy nghĩ.
“OK! Tôi cũng đã ra khỏi ngành rồi nên cũng chẳng có gì phải dấu.”
“Vậy cậu nói đi.” Lê Minh không kìm nén được sự vui vẻ trong lòng hồ hởi nói.
Dừng lại một chút để châm điếu thuốc mới, Duy Thành sắp xếp lại mớ kiến thức rối tinh trong đầu một lát rồi nói.
“Ờ bắt đầu như thế nào bây giờ nhỉ?”
“Quá trình điều tra của bên hình sự khi xẩy ra trọng án.” Lê Minh nhắc.
“À! nhớ rồi.” Duy Thành vỗ trán nhớ ra câu hỏi. “Khi xẩy ra một vụ trọng án thì điều ra viên sẽ khám xét hiện trường, lấy các thông tin dữ liệu như dấu vân tay, đạn đạo, hung khí gây án, kiểm tra camera khu vực, và các thông tin mối quan hệ của nạn nhân. Sau đó xác định tính chất và nguyên nhân phạm tội của hung thủ như động cơ, mục đích giết người là gì. Tổ chuyên án sẽ họp tập trung phân tích các mối quan hệ nhân thân của người bị hại như mối quan hệ mâu thuẫn trong làm ăn, mâu thuẫn trong tình yêu, mâu thuẫn trong gia đình từ đó sẽ xây dựng chân dung hung thủ của vụ án.”
“Vậy thì cậu hãy cho tôi một ví dụ một vụ án nạn nhân bị giết mà xung quanh không hề có nhân chứng, vật chứng thế thì làm cách nào để phát hiện ra hung thủ?” Lê Minh chồm người tới hỏi.
Duy Thành lắc cổ một cái kêu rắc, rồi vươn vai chỉnh lại tư thế ngồi cho thoải mái.
“Trước đây tôi có tham gia điều tra một vụ trọng án trong rừng cao su. Nạn nhân không rõ lai lịch là nam thanh niên bị đâm chết bằng dao ở trong rừng, khu vực này hoang vắng lại không có bất cứ camera hay nhân chứng nào. Nạn nhân không có giấy tờ tùy thân, đồ đạc bị lấy đi toàn bộ. Sau khi được người dân phát hiện báo cho cảnh sát, thì tổ điều tra của chúng tôi xuống hiện trường, khám nghiệm tử thi, thu thập các chứng cứ xung quanh. Nhưng trước đó trời mưa lớn, nhiều dấu vết đã bị xóa khá nhiều. Điều đó khiến chúng tôi không có bất cứ một manh mối nào về thông tin của nạn nhân.
Lê Minh ồ lên một tiếng. “Các cậu chắc sẽ có phương pháp nghiệp vụ để tìm ra hung thủ chứ?”
“Đúng vậy.” Duy Thành nhún vai thừa nhận. “Chúng tôi làm thông báo tìm người thân của nạn nhân trên mọi phương tiện, thì nhận được phản hồi thông tin báo mất tích con trai của một gia đình. Sau khi cho gia đình nhận diện thi thể, đã xác định được danh tính của nạn nhân. Trinh sát đồng thời cũng nhận được thông tin về việc nạn nhân đang sử dụng một chiếc xe máy hiệu Yamaha mầu vàng. Suy đoán hung thủ đã lấy đi chiếc xe máy, cùng toàn bộ vật dụng của nạn nhân như, điện thoại, ví tiền. Hàng trăm camera tại các tuyến đường, lập tức được trinh sát trưng dụng để phát hiện nhân dạng hung thủ. Cuối cùng thì trinh sát cũng phát hiện ra một đối tượng nghi vấn, đi chiếc xe máy Yamaha mầu vàng, ngủ tại nhà nghỉ trên đường về Sài Gòn. Tiếp theo trinh sát cũng phát hiện ra hắn đang cố bán chiếc điện thoại cho một của hàng cầm đồ. Chúng tôi bắt gọn hắn đang ngồi chơi tại một tiệm inernet tại quận 9.”
Lê Minh vận dụng những kiến thức trong ngành luật của mình, anh đưa ra phân tích sắc bén.
“Sai sót của hung thủ chính là lấy đi chiếc xe máy và điện thoại của nạn nhân. Động cơ và mục đích rõ ràng của hắn chính là cướp tài sản, đó là dấu vết của bằng chứng.”
“Đúng vậy!” Duy Thành nhún vai gật đầu thừa nhận. “Hung thủ thường không bao giờ nghĩ được là trinh sát có thể lần theo dấu vết của hắn, trong khi không có nhân chứng, vật chứng tại hiện trường. Nên khi bị bắt thường chúng hoàn toàn bất ngờ vì tốc độ phá án rất nhanh của các trinh sát hình sự.”
“Vậy nếu một hung thủ giết người, nhưng cảnh sát không thể chứng minh được hắn phạm tội thì cần có yếu tố gì?” Lê Minh suy tư một chút rồi hỏi.
“Vậy hắn cần phải có bằng chứng ngoại phạm”. Duy Thành tỏ vẻ bí ẩn, ánh mắt hắn trở nên tinh quái ranh mãnh. “Kiến thức này rất có ích với bất cứ kẻ nào muốn phạm tội, mà không bị cơ quan điều tra quy tội để đưa ra xét xử.”
“Giải thích cụ thể hơn được không?” Lê Minh cau mày khó hiểu.
Duy Thành nhìn sâu Lê Minh một cái rồi ngả người ra sau thờ ơ cười nói.
“Hắc hắc. Cậu muốn biết điều này thì xem ra phải trả một ít chi phí thuốc nước rồi. Cậu không định học mót kiến thức tích lũy bao nhiêu năm của tôi một cách không công chứ?”
“Chi phí như thế nào? Cậu đừng có tâng bốc bản thân quá đấy.” Lê Minh nhíu mày hỏi.
“Một tút thuốc ba số và một tuần ăn sáng.” Duy Thành không ngại giở chút công phu sư tử ngoạm.
“Một tút thuốc” Lê Minh hung hăng trừng mắt ra giá.
“Xong” Duy Thành cười nhe răng. “Ài! Cậu là vệ sĩ của đại gia mà tính toán vậy. Mua thuốc về đằng nào cậu cũng được hút ké mà.” Duy Thành cố chèo kéo vài câu lấy lệ.
“Nói tiếp câu chuyện về bằng chứng ngoại phạm đi.” Lê Minh tỏ ra thiếu kiên nhẫn.
Duy Thành không trêu đùa nữa mà sửa lại tư thế ngồi nghiêm chỉnh rồi nói. “Bằng chứng ngoại phạm tức là khi gây án nghi phạm chứng minh được mình không có mặt tại hiện trường. Các dấu vết thu thập tại hiện trường gây án, không tạo các yếu tố bất lợi cho bản thân nghi phạm.”
Hắn bắt đầu nói ra những điểm mấu chốt quan trọng rồi đây. Cần phải khai thác triệt để kiến thức của hắn trong công việc điều tra của đám cảnh sát, sẽ có ích sau này. Cách tốt nhất là đặt cho hắn những câu hỏi chuyên sâu về nghiệp vụ.
Nghĩ vậy Lê Minh cười hỏi một cách có ý đồ. “Tức là nếu hung thủ xây dựng được nhân chứng giả, các dấu vết tại hiện trường được xóa là hắn sẽ thoát tội đúng không?”
Duy Thành nghe xong thì lắc đầu nói. “Chưa đạt! Vẫn phải qua một khâu quan trọng nữa.”
Đến lúc này thì Lê Minh thực sự không biết được gì hơn nữa. Kiến thức giới hạn trong trường luật của anh chỉ dừng lại ở đây. Còn muốn biết sâu hơn cần phải có một người bên cảnh sát hình sự giải đáp. Vừa may là Duy Thành có thể làm tốt công việc này.
“Đó là khâu gì vậy?” Lê Minh hỏi.
“Thẩm vấn!” Không tốn lấy một giây suy nghĩ, ngay lập tức Duy Thành trả lời dứt khoát. “Hắn cần qua khỏi vòng hỏi cung của những điều tra viên lão luyện. Những người được đào tạo chuyên nghiệp ở lĩnh vực tâm lý xã hội và họ có sẵn cho mình hàng tá những chiến thuật để moi lấy lời khai từ phía đối phương.”
“Điều tra viên sẽ hỏi gì và làm gì trong vòng thẩm vấn?” Lê Minh hơi thở như ngưng trệ lại. Anh cần biết điều này hơn bất cứ ai.
Đó không phải là một kiến thức phổ thông dễ dàng có thể tìm được trên giá của nhà sách.
Dừng lại một chút, không khí như đọng lại. Duy Thành thở sâu một hơi, hai mắt híp lại như một đường kẻ ngang, khuôn mặt chứa đựng bí hiểm như bước vào căn nhà ma vậy.
“Các điều tra viên khi đã xác định một nghi can thì sẽ tập trung khai thác tối đa các dữ liệu, gây áp lực lên tâm lý đối tượng bằng cả đống kỹ thuật. Khi phát hiện ra một chi tiết trong lúc thẩm vấn các điều tra viên lại ngồi họp lại với nhau rồi thống nhất cách phát triển đầu mối. Kể cả gài bẫy những chi tiết vụn vặt nhất khiến hung thủ lộ diện. Điều tra viên cũng làm mọi cách để lấy được niềm tin cũng như sự đồng thuận của đối tượng. Một khi nghi phạm đã chịu mở lời, rất khó để họ dừng lại. Một khi họ đã chịu nói thật, càng khó hơn để bắt đầu dối trá.
“Gài bẫy như thế nào vậy? Cậu cho ví dụ đi?” Một loạt câu hỏi Lê Minh đưa ra đang cần câu trả lời xác đáng.
Duy Thành thao thao bất tuyệt, giọng nói ngày càng to đầy hưng phấn. Xổ ra một đống kiến thức chuyên môn, mục đích cũng là muốn gây ấn tượng với người bạn cùng phòng của mình.
“Nếu như hung thủ gây án bằng cách dìm chết nạn nhân, nhưng trong quá trình thẩm vấn các điều tra viên coi như chưa biết việc nạn nhân đã chết. Để nếu đối tượng để lộ việc biết nạn nhân đã chết rồi, thì hắn sẽ bị bắt ngay. Cũng có thể các điều tra viên phát hiện ra đối tượng thuận tay trái, khi thẩm vấn sẽ cố tình tạo tình huống, để khiến hắn bộc lộ thói quen bản năng đó. Hay điều tra viên nói rằng nghi phạm để lại rất nhiều dấu vân tay tại hiện trường, trong khi lúc thực hiện hành vi phạm tội hắn lại đeo găng tay, tim hắn vẫn đập mạnh hết cỡ vì lời nói dối trá này. Hung thủ càng cố tìm cách đưa ra những lý do, thì càng bị điều tra viên khai thác mạnh. Bởi vì họ biết rõ một điều là kẻ vô tội thì không cần phải suy nghĩ đến việc cố tìm kiếm bằng chứng ngoại phạm. Nói chung là có rất nhiều cách để khiến hung thủ lộ mặt qua vòng thẩm vấn.”
Hắn đang thể hiện. Còn chờ gì nữa mà không moi thêm kiến thức trong ngành. Lúc này cần nhất là phải đưa cho hắn một tình huống giả định để xem Duy Thành xử lý như thế nào? Đây rồi. Một ý lóe lên trong não, anh cố tình hỏi một câu đầy thách thức.
“Nếu như hung thủ giết người rồi tạo hiện trường giả giống như một vụ tự tử, hắn không cướp tài sản. Hiện trường không có nhân chứng, không để lại dấu vân tay, không lộ mặt trong quá trình gây án, tránh né mọi camera trên đường, hóa trang để che giấu nhân dạng, không có mối quan hệ thân thiết với nạn nhân, động cơ gây án mâu thuẫn thì quá trình điều tra sẽ thế nào?”
Duy Thành nhìn Lê Minh chằm chằm, cơ mặt giật lên mấy cái rồi thở hắt ra nói.
“Chỉ có thể là sát thủ chuyên nghiệp mới làm được như vậy. Các kỹ thuật công nghệ mới về điều tra hình sự ở nước ta thì vẫn thua kém các nước phát triển, nên thường gặp rất nhiều khó khăn trong các vụ trọng án có tính chất ám sát, mưu sát. Rất nhiều vụ án dạng này đi vào tình trạng bế tắc trong nhiều năm.”
Bế tắc hả? Lê Minh cười thầm trong bụng.
Đó mới là điều mong muốn của anh. Lê Minh cần biết cảnh sát điều tra sẽ bế tắc như thế nào trong một vụ ám sát không tìm được hung thủ.
“Cảnh sát điều tra hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào việc tìm kiếm dấu vết tại hiện trường và hệ thống giám sát camera. Nếu hung thủ có kỹ năng phản trinh sát, giỏi tâm lý tội phạm học, lợi dụng chính những nghiệp vụ điều tra của bên hình sự để gây án, sau đó đánh lừa đổ tội sang cho kẻ khác thì sao?” Lê Minh tiếp tục hỏi khó.
“Vậy hắn sẽ phải là một cảnh sát hình sự hoặc một sát thủ được đào tạo đặc biệt.” Duy Thành khẳng định.
Hắn mắc bẫy rồi, cố nén tiếng cười bật ra khỏi cổ họng. Lê Minh giả vờ nghiêm nghị hỏi.
“Như cậu hả?”
“Đừng đùa như vậy chứ ông bạn?” Duy Thành giật thót mình, trợn mắt hô lên.
Tõm! Tiếng nước động mạnh. Lê Minh quay lại chỉ tay reo to, cũng vừa khéo dừng câu chuyện tại đây.
“Cá cắn câu rồi kìa, mau kéo lên đi."