Phương Minh Viễn có kỳ vọng rất cao đối với những người trưởng thành ở bên cạnh hắn. Nếu Lâm Liên có thể thành một nhân tài chín chắn, đảm đương một phía giúp hắn, đối với một ông chủ thiếu nhân tài dưới tay như hắn thì không nghi ngờ gì là sự kiện đáng ăn mừng. Tuy nhiên, Phương Minh Viễn tin rằng, chỉ sau vài năm nữa, từ tình trạng tìm việc làm khó khăn ở trong nước, sinh viên tốt nghiệp không được phân công công tác, sẽ càng có nhiều sinh viên vào làm trong các sản nghiệp của nhà họ Phương. Hơn nữa, càng ngày sẽ càng có nhiều anh tài, vì thể chế của doanh nghiệp nhà nước quá cứng nhắc mà giận dữ bỏ ra ngoài.
Còn trên thế giới, cũng sẽ bởi vì khủng hoảng tài chính xảy ra mà khiến rất nhiều công ty phá sản, một số lượng lớn các giám đốc sẽ thất nghiệp, đến thời điểm đó, chỉ cần nhà họ Phương rắc ra ngô đồng vàng, còn không sợ dẫn dụ được Phượng Hoàng vàng sao?
Nhưng nhân tài ngoại lai chung quy vẫn không bằng người nhà mình bồi dưỡng nên, cũng sẽ có độ trung thành với công ty hơn. Cho nên đối với sự trưởng thành của Lâm Liên, Phương Minh Viễn cảm thấy rất cao hứng.
Sau đó, quán ăn Phương Gia cũng cố ý quảng cáo một chút với các giáo viên trong trường đại học Kinh Hoa. Còn các mặt khác cũng thông qua các thầy cô giáo mà dành ra một ít việc làm ngoài giờ cho các giáo viên và sinh viên. Chuyện này ở thủ đô những năm 90 không có nhiều, nhưng đối với các sinh viên ở tỉnh ngoài có hoàn cảnh không phải giàu có gì, đến học ở trường Kinh Hoa mà nói thì cũng được hoan nghênh lắm.
Còn mấy người Lâm Dung ở ký túc xá thì thành ra lại được cải thiện cuộc sống, cải thiện chuyện ăn uống, nên lúc nào cũng đến quán ăn Phương Gia ăn no nê.
Còn ông Milton mê phim điện ảnh của Cameron thì cũng tới rất nhanh, bốn ngày sau khi Phương Minh Viễn nhận được điện thoại của Cameron, thì ông ta cũng đáp máy bay từ Mỹ đến Hoa Hạ.
Milton Douglas, năm nay tròn 60 tuổi, tóc cũng đã hoa muối, mắt đeo kính gọng vàng, có pha chút phong cách của một học giả, hơn nữa cao đến hơn mét tám, làm cho ông ta đứng lẫn trong đám người giống như hạc đứng giữa bầy gà vậy. Phương Minh Viễn gần như chỉ cần liếc mắt là nhận ra ông ta trong đám người.
Vừa mới lên xe, Milton liền mở máy phát thanh.
- Thực ra cá nhân tôi rất có cảm tình với Hoa Hạ, cậu Phương chắc không biết Công ty liên hợp Thái Bình Dương ở bên Mỹ nơi tôi làm việc, năm đó xây dựng đường sắt xuyên ngang Châu Mỹ nối Thái Bình Dương và Đại Tây Dương đã sử dụng rất nhiều công nhân người Hoa, mà những công nhân người Hoa này có thể chịu khổ cực, chăm chỉ tiết kiệm lại muốn học hỏi được nhiều hơn các kỹ năng xây dựng đường sắt. Lúc ấy, đường sắt Thái Bình Dương phải xây dựng xuyên qua phía đông của California, là dãy núi tuyết Nevada phân giới ở giữa California, đó là một đỉnh núi quanh năm đóng tuyết. Lúc đó muốn làm đường sắt phải mở đường xuyên núi. Những vách đá ở đây gần như vuông góc với mặt đất nên khó mà làm được, nhưng công nhân người Hoa đã sử dụng phương pháp viết chữ trên vách núi cổ truyền, ròng dây từ đỉnh núi xuống lưng chừng núi, đục những lỗ nhỏ trên vách núi bằng phương pháp thủ công. Sau đó mới cho thuốc nổ vào cho nổ dần vách núi, cứ như thế lặp lại, tạo được một lỗ vừa người, sau đó mở rộng dần thành nền đường và lắp đường ray. Qua rất nhiều cố gắng gian khổ của các công nhân người Hoa, rốt cục đường sắt Thái Bình Dương đã vượt qua muôn vàn khó khăn, chạy xuyên qua được dãy núi tuyết. Sau khi vào được phía đồng bằng, một số lượng lớn công nhân người Hoa lại ngày đêm đẩy nhanh tốc độ, còn được ghi lại tốc độ trong vòng mười hai giờ trải được mười dặm đường sắt. Trên thực tế, nếu không có trí tuệ và sức lực của công nhân lao động người Hoa, thì thời gian xây dựng đường sắt không chỉ là bốn năm!
Milton có chút xúc động nói:
- Nếu sau này cậu Phương có cơ hội đến San Francisco, lái xe ra khỏi khu vực thành phố San Francisco, theo quốc lộ số tám mươi hướng đông, sau khi vượt qua đèo Tanner, cậu có thể thấy một biển bằng đồng lớn ghi lịch sử địa phương từ năm 1984, trên đó có viết: mười hai ngàn công nhân người Hoa đã vượt gian khổ mở đường sắt xuyên qua núi, tài nghệ và kỹ năng của những người thợ Châu Á này đã để lại dấu vết không thể xóa nhòa trong lịch sử California.
Phương Minh Viễn cười trừ trong bụng, tuy nói rằng công nhân người Hoa có cống hiến lớn như vậy với đường sắt Thái Bình Dương, nhưng người Mỹ vẫn không đối xử tử tế với công nhân người Hoa, sau đó còn làm ra việc bài trừ người Hoa, sau khi xây dựng xong đường sắt, toàn bộ nhóm công nhân người Hoa không những thất nghiệp, lại còn bị tàn sát, đuổi đi. Ở các bang ở phía Tây nước Mỹ, ‘bài trừ người Hoa’ còn trở thành khẩu hiệu để tranh giành phiếu bầu của đảng cộng hòa và đảng dân chủ. Với tình hình như vậy, may mắn là vẫn còn Hoa kiều sống sót. Lúc đó pháp luật quy định, người Hoa không được nhập quốc tịch Mỹ, không được sở hữu bất động sản, thuế đầu người mỗi người phải trả là mười đô, không được để tóc dài quá một gang, sau khi chết hài cốt không được xuất cảnh, giao hàng giặt ủi phải có hóa đơn biên nhận, chỉ cho phép thành lập đội xây dựng… các điều luật khống chế người Hoa quá nhiều. Cho đến tận vài năm trước, ngày kỷ niệm đường sắt nối ngang nước Mỹ tròn một trăm tuổi, mới dựng thêm được một tấm bảng khen ngợi cống hiến của công nhân người Hoa. Nhưng chuyện này có lợi ích gì? Những công nhân người Hoa năm đó vất vả khổ sở để xây dựng nên đường sắt giờ đây xương cốt đã sớm hóa thành tro bụi. Tuy nhiên ông Milton này dù sao cũng là chuyên gia do Cameron thay mình mời đến để giải quyết chuyện làm thí điểm cho đường sắt Hoa Hạ, cho nên hắn cũng không muốn hai bên lần đầu gặp mặt đã cãi nhau phân cao thấp vì chuyện này.
Milton cũng nhìn ra Phương Minh Viễn có gì đó không thỏa đáng, thở dài một hơi nói:
- Tôi nghĩ, cậu Phương khẳng định là nghĩ tôi làm một đằng, nói một nẻo. Những công nhân người Hoa khả kính năm đó sau lại gặp chuyện thật không đáng, đồng bào của tôi cũng thật là đã làm quá mức. Phong trào ‘bài trừ người Hoa’ lúc đó thật sự là có liên hệ với mâu thuẫn kinh tế bên trong nước Mỹ, sau khi xây xong đường sắt, rất nhiều xí nghiệp ở miền Tây đã bị các thế lực tài phiệt ở phía Đông khống chế, lúc ấy đồng bào của tôi là vì bất mãn mà giận chó đánh mèo lên nhóm công nhân người Hoa. Tôi nói như vậy cũng không phải muốn giải thích gì, sai lầm vẫn là sai lầm, đó mới là thứ đáng tin, có lấy cớ gì cũng không có ý nghĩa. Nhưng nguyên nhân của sai lầm thì chúng ta phải làm cho rõ ràng.
Sắc mặt Phương Minh Viễn không khỏi có chút biến đổi, chẳng lẽ ông Milton này đang tìn cách van xin ân huệ cho nước Mỹ sao?
- Thực ra, sở dĩ tôi đồng ý đến Hoa Hạ là bởi vì tôi là người mê phim của đạo diễn Cameron, hứa hẹn của anh ta có lực hấp dẫn lớn với tôi, ngoài ra tôi cũng muốn làm chuyện gì đó vì những công nhân người Hoa năm đó. Vốn dĩ tôi nghĩ tôi chỉ có thể làm mấy chuyện giao lưu văn hóa giữa hai quốc gia mà thôi, không ngờ lại có cơ hội được làm việc theo chuyên môn cũ.
Milton giơ tay về phía Phương Minh Viễn nói:
- Tôi rất hy vọng có cơ hội phát huy chút sức tàn lực kiệt của tôi ở chỗ cậu Phương, cũng coi như để đạt được tâm nguyện từ trước tới giờ của tôi.
Phương Minh Viễn vội vàng đưa tay ra bắt, tuy lời nói này của Milton có thể tin được hay không, thì còn phải chờ thời gian chứng minh. Nhưng là một người Mỹ mà có thể nói ra lời nói như vậy cũng khiến Phương Minh Viễn có chút cảm động. - Ông Milton, vô cùng cảm ơn ông đã đến giúp đỡ tôi và các bạn của tôi giải quyết vấn đề nan giải này, hy vọng sau này chúng ta hợp tác vui vẻ.
Rất nhanh Milton đã chuyển vào chủ đề chính:
- Cậu Phương, tôi cũng có chút hiểu biết với tình hình đường sắt của quý quốc. Tuy có thể tư liệu không chính xác, tình hình của hai nước cũng không giống nhau, nên chúng ta có giải thích sai khác đôi chút, nhưng tôi nghĩ trước tiên là nói về ý nghĩ của tôi. - Quý quốc theo chủ nghĩa xã hội, còn nước tôi theo chủ nghĩa tư bản. Tình hình hai nước có những khác biệt lớn. Việc này sẽ tạo cho chúng ta nhiều điều bất tiện lớn trong khi làm việc. Đầu tiên, tôi muốn thừa nhận thành tích của hệ thống đường sắt vận chuyển hàng hóa hay là hành khách của quý quốc cũng khá kinh người. Cá nhân tôi khá khâm phục điểm này, nhưng chuyện này cũng không có nghĩa là không nên cải tiến thêm. Theo quan điểm cá nhân tôi, không biết có phải chính sách cải cách đường sắt của quý quốc là thực sự muốn cải tạo thành một xí nghiệp lời lỗ tự chịu trách nhiệm hay không, nếu là như vậy thì theo thứ tự cải cách mà nói, đầu tiên không phân biệt, Bộ đường sắt nên được cải cách thành một ban ngành thuần túy làm công việc giám sát, còn những cục đường sắt phía dưới thì bỏ đi. Sau đó biến phần phía dưới của cục đường sắt thành giống như các công ty tư bản, thành lập các công ty cổ phần hoặc trách nhiệm hữu hạn, biến thành xí nghiệp có chế độ hoàn thiện, hiện đại. Cuối cùng ‘cắt ngang’ hay ‘cắt dọc’, ‘hợp nhất mạng lưới’ hay ‘chia tách mạng lưới’, chỉ khi hoàn thành hai bước này trước khi cải cách thì mới có ý nghĩa, nếu không thể chặt đứt liên hệ giữa chính phủ và xí nghiệp, không thể cải cách các doanh nghiệp nhà nước đi theo thị trường, thì sẽ không thể tồn tại giao dịch bình đẳng và cạnh tranh công bằng.
Milton nói trịnh trọng.
Phương Minh Viễn gật đầu, quan điểm của Milton cũng không ngoài dự liệu của hắn
- Ông Milton, mời ông đến đây lúc này là ý kiến của cá nhân tôi. Theo trước mắt mà nói, Bộ đường sắt chưa có ý định tiến hành cải cách chế độ quyền tài sản, vì đó là một vấn đề căn bản. Hiện giờ chỉ tính làm thí điểm ở một bộ phận khu vực thôi, từ đó tiến hành cải cách từng bước một, cuối cùng mới cải cách chế độ quyền tài sản. Cho nên, cá nhân tôi đồng ý với quan điểm của ông, nhưng trên thực tế còn chưa biết có thể làm như vậy được hay không.
Milton mỉm cười nói:
- Cậu Phương, chuyện này tôi hiểu rõ. Có gì cũng phải là Bộ đường sắt quý quốc ra mặt mời, nếu nói là không thể cải cách vấn đề quyền sở hữu tài sản, thì thực sự trước mắt Bộ đường sắt của quý quốc sẽ phải giải quyết cân bằng thu chi và vấn đề phát triển. Mà cậu Phương hình như cũng có tính toán bắt tay vào? - Tình hình trong nước như thế này thì không thể không làm như vậy được
Phương Minh Viễn buông tay ra cười gượng nói.
- Ha ha, chuyện này cũng không thành vấn đề, đường sắt cuối cũng là quốc hữu hay là tư hữu thì không chỉ ở nước tôi mà còn rất nhiều các quốc gia Châu Âu cũng đã tranh luận nhiều năm, hơn nữa vận dụng vào thực tế cũng phải lặp đi lặp lại nhiều lần.
Milton cười nói
- Thực ra tôi còn một ý nghĩ nữa là phải đưa đường sắt vào hoạt động thật tốt, chế độ quyền tài sản cũng không phải là vấn đề mấu chốt nhất!