TRẬN PHỤC SÁT BIÊN GIỚI GẦN CAO ĐIỂM 428. (10/ 1980)
Từ vị trí của d bộ d2 đến đồi 428 và biên giới cũng không xa lắm, chỉ hơn một buổi đường. Vị trí này là cửa khẩu rất thuận tiện để địch chuyển hàng vào nội địa, trên địa bàn hai tỉnh Preah Vihear và Congpong Thom. Lực lượng c6 c7 d2 chiếm cao điểm 428 có tầm kiểm soát khu vực này nên khó khăn cho chúng thực hiện ý đồ. Thời gian này, chúng dùng chiến tranh du kích, tấn công ta bằng những lực lượng nhỏ, cơ động nhanh. Cơ bản là tập kích, gài mìn và phục kích gây thương vong cho ta. Chúng có cách đánh đeo bám ta như đỉa, không rời ta nửa bước. Có thể khi tấn công chính diện chúng chịu thua, rút quân không đánh trả, nhưng chúng sẽ bám theo ta, tập kích từ phía sau, phục kích trên đường ta trở về đơn vị, tạo những hoang mang cho tâm lí bộ đội ta. Vì vậy, việc ta đánh để tiêu diệt được chúng rất khó khăn.
Chính trị viên d2 Nguyễn Thăng suốt đêm không ngủ được, nỗi lo của một cán bộ chính trị luôn đè nặng trong tâm trí. Tâm sự với tôi thủ trưởng rất mừng khi ta diệt được địch, và có căn dặn tôi là hãy chọn những thời cơ thuận lợi, đánh phải tiêu diệt địch, giải tỏa tâm tư anh em trong thời điểm khó khăn. Tôi thấu hiểu, thầm mang niềm gửi gắm tâm sự đó vào nhiệm vụ.
Chúng tôi lại lên đường trong những nỗi lo về tình hình địch ở đây. Có thể đội hình sẽ bị tập kích bất cứ lúc nào nều không có tinh thần cảnh giác. Một ngày sau trận đánh của chúng tôi, trên hướng của anh em c9 và c5 cũng chạm địch chỉ cách vị trí d2 chưa đầy 2 km, diệt được hai tên, thu ba súng và một số mìn KP2 (ta bị thương ba trong đó có c phó c5).
Đội hình đi về hướng biên giới luôn hành quân thành hai thê, cách nhau gần 100 m với phương thức phục kích là chính. Ngày đầu tiên không gặp chúng. Đêm đó chúng tôi nghỉ đêm khi cách biên giới gần 1 km. Khoảng tám giờ đêm chúng tôi di chuyển đội hình về một nơi khác, vì có động tĩnh xung quanh nghi là địch đeo bám ta. (Bầy heo rừng khoảng vài chục con lớn bé cách ta vài trăm mét).
Qua một đêm nghỉ an toàn, sáng ra tôi cùng anh em kiểm tra lại vị trí mà d2 triển khai, là một yên ngựa phía bắc 428 chừng 2 km. Theo dõi từ đài quan sát, ta đoán có khả năng địch đi qua vùng này để vào đất ta. Tiếp cận khu vực này khi gần trưa, chọn địa hình quan sát tốt ta triển khai phục kích. Tổ chức xong đội hình phục, tôi báo về d2 vị trí phục và xin chi viện cối 82 từ 428 nếu gặp khó khăn.
Chiều hôm đó trời mưa to, nước từ phía trên đồi chảy xuống khá mạnh. Khả năng chạm địch là 50/ 50. Mới khoảng hai giờ chiều mà trời gần như đã tối vì trong rừng khá rậm. Anh a trưởng c9 bò xuống vị trí đặt mìn để quay đầu quả Claymore (vì ban trưa dự đoán địch từ Thái qua, giờ đã chiều có thể gặp địch từ nội địa ra). Anh em vẫn kiên trì chờ đợi.
Trong tầm nhìn hạn chế dù trời mưa to… anh em vẫn phát hiện ra địch. Chính xác năm tên (có ba B40) Chúng đi thành hàng dọc ướt như chuột lội, quần áo tả tơi, chúng đi cách nhau trong cự li gần, đang chật vật tránh né những nơi khó đi, có thằng trượt té hai, ba lần. Cầm contact mìn trong tay tôi hồi hộp chờ đợi. Chúng lại không đi vào đúng hướng mìn của ta (lệch khoảng 30 độ) và tôi ra hiệu cho anh B40 bên cạnh chuẩn bị. Dù biết rằng bấm mìn sẽ không tiêu diệt được chúng, nhưng vẫn sử dụng để uy hiếp địch và tạo an tâm cho anh em.
Nhìn anh em đã sẵn sàng, tôi hất đầu cho anh B40 phụt quả đầu tiên, (anh thông tin phía sau đã chờ đưa quả thứ hai) quả B40 vừa nổ tôi bấm mìn cả trận địa rền vang tiếng súng. Do cự li gần và lọt vào giữa đội hình ta nên chúng bị tiêu diệt gọn cả năm tên, thu năm súng (một khẩu B bị hư do đạn bị kích nổ từ trên lưng thằng mang).
Đang làm chủ chiến trường thì từ phía biên giới (chính xác là cách trận địa khoảng 400 m) nghe tiếng đề pa của cối 82 và nhanh như chớp hai quả liền rơi vào trận địa, miểng đạn cối bay xào xào (ta hi sinh một và bị thương hai ở đợt chúng bắn đầu tiên), và gần mười trái nữa quanh đội hình ta. (Thêm một trinh sát f bị thương).
Chúng ngưng bắn cối trong một quảng thời gian ngắn (không hiểu sao). Ta nhanh chóng đưa anh em ra khỏi trận địa. Lúc đó từ 428, cối 82 của ta cũng bắn bốn quả liền vào vị trí của địch (đài quan sát C7 nhìn thấy khói bốc lên).
Chưa kịp ổn định đội hình thì địch xuất hiện. Lực lượng chúng khoảng trên dưới hai mươi tên tấn công ta bằng AK dữ dội, đạn chúng bắn găm xung quanh. Địch lợi dụng vị trí cao hơn ta bắn áp đảo vào đội hình (hình như chúng chỉ có một khẩu B40 vì thời gian giữa hai tiếng nổ hơi lâu, chứ không dồn dập). Chúng chỉ bắn chứ không thấy tiến vì có lẽ hỏa lực ta mạnh hơn. Lợi dụng khe suối sâu có đá chắn phía trước, ta đánh trả và liên tục gọi cối 82 bắn vào đội hình địch. (Tất cả mười tám quả, có quả rơi cách ta khoảng 15 m). Lúc này cối địch rơi vào phía sau đội hình ta (không hiểu là chúng bắn chặn đường rút của ta hay bị cối ta phản lại chúng bắn sai mục tiêu). Lực lượng ta không thể rút vì liệt sĩ vẫn còn nằm ở phía trước đội hình gần 20 m, chưa đưa về sau kịp.
Thấy tình hình có vẻ không thuận lợi d2 cho bắn cả DKZ sang hướng địch dù biết rằng không hiệu quả (không trúng mục tiêu).Vừa đánh trả, vừa triển khai cho bốn trinh sát lợi dụng sự lởm chởm của mấy cục đá to đưa liệt sĩ về sau. (Đến lần thứ ba dưới sự chi viện tối đa của bốn khẩu B40, trong đó thu của địch hai khẩu và tá, trái đạn ta mới tiếp cận được liệt sĩ).
Có lẽ do sự uy hiếp của cối 82 và đạn DKZ của d2 bắn hoảng nên địch không tấn công thêm, chúng bám lại và bắn cầm chừng. Không thể chần chừ, anh em phải cõng liệt sĩ và thương binh rời khỏi trận địa về hướng 428.
Rời khỏi trận địa chừng 500 m, thì lực lượng khoảng gần hai mươi người của c6 chi viện tới nơi. CTV d2 ra lệnh cho c6, c7 đảm đương nhiệm vụ bảo vệ đội hình về đến 428 và c5 cùng một bộ phận của c9 sẽ đưa anh em về d bộ d2.
Đêm đó lực lượng hỗn hợp nghỉ lại 428 chỉ còn hơn mười người. Khoảng tám, chín giờ tối có một lực lượng khoảng mười tên lại tập kích vào chốt, và tảng sáng lại đánh ta một lần nữa.
Chúng chỉ bắn vào chốt ta rồi rút, chứ không có khả năng đánh chiếm vị trí.
Gần như cả đêm trên tuyến chốt không ai ngủ, khoảng 20 m hào có một tổ hai người thay nhau gác. Người gác ngồi ở vị trí “râu tôm” của hào, người kia mắc võng ngủ dưới đoạn hào có phủ đất phía trên (hào ngầm).
Thỉnh thoảng nghe tiếng “nỏ Đội Cấn” rít lên trong hầm, là mỗi lần thay người gác.