Rouen, Pháp, năm 1906 — tại một con phố nhỏ ở thành phố cảng — những tiếng la hét, chửi bới và cảnh tượng một cô bé lao từ căn nhà nghỉ rẻ tiền ra ngoài vỉa hè làm bao người ngoài đường chú ý. Người đàn bà to béo đứng từ trong ném chiếc va li vào đầu đứa nhóc, đồ đạc văng tung tóe ra đường. Cũng không có gì nhiều: chỉ là hai cái áo sơ mi trắng; một cuốn sổ cũ bọc da; cùng cây bút máy có vỏ màu đen bóng, được tô điểm bằng đường sọc bạc. Cô bé vơ lấy chúng, tống vào cái va li rồi tay trái ôm va li vào nách, tay phải xoa lên đầu, nghiêng người vào trong cửa, chửi thề vài câu. Thấy mụ béo đuổi theo, đứa nhóc chạy vội ra giữa lòng đường, đâm sầm vào một chiếc taxi.
– Cho tôi vào! Nhanh lên! – Con bé hớt hải.
– Đi đâu?
– Cứ đi thẳng!
Chiếc ô tô phóng đi. Cô bé thò đầu ra khỏi cửa kính, hai tay xòe ra bên hai tai múa loạn lên cùng khuôn mặt không giấu nổi sự sung sướng, lè lưỡi nhổ phì phì. Thấy mụ béo phải đuổi hồng hộc theo cái ô tô, nó thích thú vô cùng.
– Cút đi, Olivia! – Mụ ta cuối cùng cũng kiệt sức, chỉ biết giơ nắm đấm lên không khí, thở không ra hơi.
– Tạm biệt! – Olivia vẫy tay từ trong cửa, nở nụ cười đắc thắng.
Đi được một lúc, người lái xe bắt đầu nghi ngờ trước một cô bé ăn mặc đẹp nhưng cách cư xử chẳng giống người ở tầng lớp cao chút nào. Ông không chắc rằng liệu nó có bùng tiền xe, nhưng làm sao có thể không băn khoăn nếu hành khách cứ mãi chỉ mình những hướng đi lòng vòng rất chung chung mà không hề đề cập tới địa điểm cuối cùng?
– Này cháu, ta đi cũng đã lâu, trời sắp tối rồi. Cháu mau nói điểm đến rồi ta còn phải về nhà. Vợ ta sắp sinh.
– Ồ! Chúc mừng bác! Cháu đoán sẽ là con trai. – Olivia nhanh nhảu nói.
– Đừng chúc mừng ta! Đó là đứa thứ mười bốn đấy, cả nhà rồi đến chết đói.
– Cháu xin lỗi. Cháu lại tưởng bác từng này tuổi mới có được đứa con đầu lòng. – Olivia lè lưỡi ra và cười.
– Nhóc! Định nói chuyện câu thời gian hả? Nhanh lên không ta quẳng xuống đường đấy. Cháu đi tới đâu, nói mau rồi còn trả tiền.
Hơi khựng lại khi thấy sự gấp rút của người lái xe, đứa nhóc lần tìm trong túi xem có đồng lẻ nào không. Trái với kỳ vọng của nó, chẳng có gì ngoài ba đồng năm franc. Olivia nuốt khan. Nếu chuyện đã đến nước này, chỉ có quỵt tiền mới mua được thức ăn vào ngày mai.
– Bao nhiêu tiền hả bác?
– Hai mươi franc, nếu dừng ngay ở đây. – Người lái xe đột ngột phanh lại.
Mặt Olivia tối sầm xuống, không biết phải làm thế nào. Chuyện ăn quỵt đối với đứa trẻ ấy thì đơn giản, nhưng chắc chắn lương tâm sẽ không buông tha nó mỗi khi nghĩ đến việc người lái xe tội nghiệp ấy phải nuôi mình, vợ mình và mười bốn đứa con. Rất có thể ông ta sẽ tức giận và đánh đập chúng.
– Bác cần phải về ngay bây giờ ạ? – Olivia nhìn xung quanh, cố gắng nghĩ ra giải pháp hay ho nào đó.
– Đúng vậy! Nhanh lên!
– Hiện tại cháu không có đủ tiền. Thật lòng mà nói, cháu không có tiền. Hay mai bác quay lại đây, cháu sẽ xin người ta tiền trả cho bác, cả gốc lẫn lãi nhé? – Olivia cười hềnh hệch. Chính cô bé cũng không tin nổi rằng đến giờ phút này mình vẫn có thể đùa cợt.
– Cái gì? Đùa không nhóc? Ta sẽ đưa cháu đến đồn cảnh sát vì tội ăn cướp đấy!
– Làm ơn! Cháu thật sự không có tiền! Bác có đánh chết hay ném cháu vào tù cũng không nhận được đồng nào đâu, chỉ mất thêm thời gian. Mà theo như cháu biết thì bác đang rất vội?
Dù cố tỏ vẻ tội nghiệp, giọng điệu Olivia lại đầy tính thách thức. Cô bé muốn thăm dò phản ứng của người đàn ông, cũng là để kéo dài thời gian tới lúc thích hợp. Chiếc xe đã dẫn Olivia ra gần bến cảng, gió thổi lộng qua cửa taxi. Đây là chỗ để xe chở hàng qua lại nên không có nhiều người sinh sống, mặt đất lại trống.
– Thôi nào. Ta không có nhiều thời gian! Gần năm giờ chiều rồi! – Người lái xe lo lắng.
– Vậy đó là lỗi của bác vì đã cho cháu lên xe. Cháu rất tiếc. Tuy đều túng thiếu, nhưng bác là người làm ăn thật thà. Còn cháu, thì… – Olivia nhẹ nhàng thò tay trái ra ẩn nhẹ cửa, tay phải nắm chặt lấy va li. – KHÔNG!
Olivia quát lớn, liều mạng ẩn cửa nhảy ra ngoài, ngã lăn xuống đường. Người đàn ông không thể ngờ — ông chưa kịp nói câu nào, miệng vẫn còn há hốc — con nhãi kia đã đứng dậy, chạy vụt đi mất.
– NÀY! – Ông gọi Olivia trong tuyệt vọng. – Trả lại ta tiền!
Olivia vẫn cắm cổ chạy. Một giọt nước mắt chợt rơi trên má nhưng con bé chẳng có thời gian để quẹt nó đi. Ngoài chạy và chạy, nó không biết phải làm gì hơn, chỉ mong thoát khỏi con người tội nghiệp vừa bị mình lừa.
– Dám quỵt tiền của David Montoff hả? Không ai được quỵt tiền của David Montoff! – Người lái xe giận tím mặt. Ông khởi động lại máy, phóng xe đuổi theo. – Vợ tao sắp sinh rồi, tao cần tiền!
Chạy mệt đứt hơi qua hơn sáu dãy nhà và ba khúc cua, đứa trẻ lừa lọc muốn dừng lại nghỉ một chút. Ai ngờ, chưa kịp hít bằng miệng, phát hiện có tiếng bánh xe và ánh đèn đã bám sát ngay đằng sau mình, Olivia đành lại vắt chân lên mà chạy thục mạng. Nó đâu muốn bị bắt.
– Quay lại đây! Tao muốn tiền xe! – Người đàn ông gào lên trong phẫn nộ. Ông ta thề có Chúa, ông mà túm được Olivia, đôi chân nhỏ đó sẽ không bao giờ còn chạy được nữa. Ông sẽ đánh nát chúng!
Olivia cảm thấy cổ họng mình khô khốc lại, nhịp tim đập liên hồi không hiểu do hoảng loạn hay do chạy quá nhanh. Toàn thân cô bé nóng rực, cứ như sức lực sắp cạn kiệt hết sạch. Bị mất đà lao thẳng về phía trước, cô bé sợ điều tồi tệ nhất xảy đến lúc này là ông David sẽ bắt được mình và tống vào đồn cảnh sát nào đó. Như vậy thì rắc rối vô cùng.
Chiếc xe lao đến, đâm thẳng vào Olivia. Cô bé ngã xuống đất, người đàn ông nhắm chặt hai mắt lại, mặt cắt không còn một giọt máu. Ông David đã ấn phanh gấp, nhưng có lẽ không kịp.
– Chết rồi! Cháu ơi! Cháu có sao không? – Người lái xe hoảng hốt chạy lại, không biết phải làm gì ngoài lay cô bé xấu số dậy.
Olivia thở hắt, hai mắt vẫn nhắm nghiền.
– Bác xin lỗi! Bác đâu định đâm cháu! Bác chỉ rất cần tiền! Cháu nói gì đi chứ! – David hoảng loạn và bắt đầu khóc. Ông sợ Olivia sẽ chết tại đây.
– Bác biết… cháu không định làm vậy, đúng không? – Olivia nói khẽ và bắt đầu ho.
– Cháu muốn ta đưa vào bệnh viện chứ?
– Không! Nếu không có tiền họ sẽ để cháu chết thôi! Cháu rất xin lỗi, chỉ là… Họ bắt cháu, phải—bán dâm…
Olivia nói đến đó thì bất tỉnh, toàn thân trở nên mềm oặt trong tay người lái xe. Hoảng sợ tột độ, ông David rút tay ra, ném cô bé xuống đất và ấp úng:
– Chết rồi! Mình giết người rồi! Làm gì đây? Vợ mình, các con cần mình. Mình không thể vào tù!
Nhìn khung cảnh trống vắng xung quanh, một tia đen tối chợt lóe lên trong trí óc của người đàn ông khốn khổ và bần cùng.
Tuy trời đã xế chiều và ngả dần theo bóng tối, khu cảng thương mại vẫn còn rất nhốn nháo. Mọi người hò hét gọi khách, gọi thuyền, chất hàng… Ai cũng quá bận rộn để chú ý tới một người đàn ông lái ô tô dừng lại trước một con tàu lớn, kéo theo đứa trẻ từ trong cốp. David ném nó vào chiếc xe kéo đang được thủy thủ chuyển dần hàng vào thùng chứa, chạy vội vào xe và lái đi, hy vọng không ai nhìn thấy mình.
“Cứ sáu giờ tối ngày thứ Ba, con tàu đó sẽ khởi hành. Tới lúc đó, sẽ không ai phát hiện. Mọi thứ sẽ ổn thôi David. Không ai phát hiện ra đâu, cái xác đó sẽ thối rữa ra.” – Người lái xe tự nhủ. Hai tay ông run rẩy không ngừng.
David phóng một mạch về nhà – nơi người vợ của ông sắp sinh cho ông thêm một kẻ ăn bám nữa – không để ý rằng có một mẩu giấy nhỏ vứt ở ghế sau.
Tại bến cảng, trong thùng chở rượu vang; Olivia ngửi thấy được mùi muối, hơi nước lạnh ngắt của biển cả và tiếng nước rì rào lúc thủy triều lên. Gió thổi qua cả những kẽ hở của vách thuyền, lúc đầu có vẻ mát nhưng càng về sau càng khiến cho cô bé co ro lại rồi hắt xì vì lạnh.
– Đúng là đồ ngu! Nếu mình mà làm diễn viên kịch có khi kiếm được ối tiền. – Olivia ranh mãnh cười.
Olivia nhìn xung quanh, thấy toàn là rượu. Không thể giấu nổi sự sung sướng trên gương mặt, cô bé vớ lấy cái xà beng gần đó và cạy nắp một thùng gỗ lên, bỏ cái chai vào va li.
“Đi thôi!” – Thuyền trưởng hô lớn.
Olivia giật mình ngước lên, nhận ra cái nóc khoang bị đóng sầm lại. Cô bé nghe thấy tiếng đồ đạc kéo lê, cảm giác con tàu bắt đầu chuyển động.
– Ai ở đấy không? Cứu với! Tôi bị kẹt ở đây! Này! – Olivia hét toáng, nhưng tiếng của những thủy thủ quá ồn để có thể nghe thấy được giọng nói yếu ớt bên dưới.
– Chết tiệt! – Olivia đấm tay vào thùng – Mình bị đưa đi đâu đây?
David bước vào nhà, những đứa con trai của ông ngồi thẫn thờ nhìn mẹ chúng gào thét và chửi thề trong cơn đau đẻ, trong khi những đứa con gái phải tất bật ngược xuôi với chậu máu và khăn lau. Ông khụyu gối, chắp hai tay cầu xin Chúa hãy rủ lòng thương mà mang đứa con sắp sinh của mình đi theo Ngài, gương mặt đầm đìa nước mắt. Thật là đau lòng và trái với lương tâm người cha, nhưng David quá nghèo để có thể nuôi thêm một miệng ăn nào nữa.
Chợt ông nghe thấy có tiếng khóc ầm ĩ réo lên.
– Này, David, một bé trai! – Người hàng xóm cắt rốn cho đứa bé. Bà ôm cái bọc đầy nhớt và máu lên, trao cho cha nó.
– Lại đây nào của nợ bé nhỏ! – Người lái xe chìa tay ra đón lấy đứa con sơ sinh. Ông vẫn khóc. Lúc này David không muốn suy nghĩ thêm bất cứ điều gì nữa. Khuôn mặt bé nhỏ và vô tội của con trai David làm ông thấy mình thật đê tiện và xấu xa vì đã mong nó chết đi. Liệu tình thương ông giành cho nó có đủ chiến thắng đói nghèo, hay nó sẽ lớn lên trở thành một đứa trẻ lang thang chuyên lừa lọc — như con bé tóc nâu đó?
“Con bé đó đoán cũng chuẩn thật.”
– Tôi đói, ông mua đồ ăn đi. – Người vợ của David mệt mỏi nói.
– Rồi, tôi đi ngay! Bế nó đi! – Ông hằn học đưa con cho vợ.
Đứng trước cái xe cũ kĩ và han gỉ, David nắm chặt chiếc giẻ lau trong tay, thấy lo lắng tới tê cả người. Ông bò ra phía sau cốp hòng tìm và xóa đi mọi dấu tích trước khi bị bại lộ. Bất chấp nỗ lực tìm kiếm của mình, tất cả những gì ông thấy chỉ là một mảnh giấy. Tò mò, David mở nó ra xem. Đó là bức thư mà đứa con gái kia để lại với những dòng chữ nắn nót đến không ngờ và thứ tiếng Pháp trang trọng chính hiệu:
“Bác thân mến! Cháu rất xin lỗi vì đã đi xe bác mà không trả tiền, nhất là khi bác đang túng thiếu. Đừng lo, cháu chưa chết đâu. Tạm biệt, chúc bác và gia đình sớm có một cuộc sống ổn định. Olivia van Schoolderwalt.”
Người lái xe ngồi thụp xuống đất, lá thư khiến môi ông mấp máy không nên lời. Trong lòng ông cùng một lúc trào dâng cảm giác ân hận lẫn buồn bã đến quặn thắt tim gan lại. Ông ngạc nhiên khi Olivia còn ít tuổi như vậy mà đã bị cuộc đời đối xử thật nghiệt ngã, ông hối tiếc vì đã định bắt nạt một đứa trẻ không có đủ tiền để ăn; và ông cũng căm ghét chính bản thân vì nhận ra, trong một phút lầm lỡ, ông suýt nữa đã tự hủy hoại tâm hồn mình. David bật khóc như một đứa trẻ, sợ rằng một trong những đứa con của ông sẽ có kết cục giống Olivia — thậm chí còn khủng khiếp hơn.
“Đợi đã! Olivia van Schoolderwalt, van Schoolderwalt… Người Pháp làm gì có họ nào mang chữ ‘van’?” – Người lái xe băn khoăn. – “Hi vọng nó không sao.”
Olivia nằm co ro trong thùng. Cô bé bị đập đầu liên tiếp vào vách thuyền.
– Mình tiêu rồi! Mình tiêu rồi! Mình tiêu rồi! Lạnh quá! – Olivia than thở, hai tay liên tục xoa vào nhau rồi tự ôm lấy mình. Cô bé đã từng ngủ ngoài đường phố nhiều nhưng vẫn không chịu nổi cái rét tê tái này, khi biển đang có sóng to gió lớn. Giá như bây giờ có một cái chăn thật dày để cuộn tròn trong đó thì tuyệt biết mấy.
Hơi lạnh của gió biển về đêm cùng sự mệt mỏi khiến Olivia lả đi, nhanh chóng chìm vào giấc ngủ. Con tàu băng qua những con sóng và màn sương mù, tiến đến cảng Brighton, nước Anh.
– – – – – – HẾT PHẦN 1 – – – – – –