Tối hôm đó bà lão thu xếp cho Lâm Hàn ở một gian phòng, nhìn qua đã biết không phải là gian phòng cô ở hồi trước. Bà lão rất tế nhị, sợ nếu cho cô ở phòng cũ sẽ gợi lại những ký ức không vui.
Bên ngoài có thứ gì cũng không nhìn thấy. Lâm Hàn nghĩ vậy, chợt cảm thấy một nỗi sợ hãi trào lên trong lòng. Cô vội kéo màn ra. Mưa đã nhỏ dần, rơi tí tách trên những phiến lá ngoài sân. Giọt gianh trên mái nhà cũng đang nhỏ xuống tí ta tí tách, nghe rõ mồn một trong đêm khuya thanh vắng. Nhìn qua cửa sổ chỉ thấy một màn đêm đặc quánh, thấp thoáng đường viền của dãy núi nhấp nhô, vừa thần bí vừa… u ám.
Lâm Hàn rùng mình một cái, tự trấn an mình: Đừng có nghĩ ngợi lung tung, đừng nghĩ ngợi lung tung. Chỉ là ở một vùng quê mà mình không mấy quen thôi.
Bà lão đi ngủ sớm, mới tám giờ đã lên giường nằm. Lâm Hàn là khách, hơn nữa trong nhà không có đèn điện, không ngủ thì còn có thể làm gì được? Cô buồn chán nằm trên giường, trằn trọc xoay đi xoay lại mà không ngủ được, đếm cừu đến tận số ba nghìn rồi nhưng vẫn không hề buồn ngủ chút nào.
Không biết cứ lăn lộn như vậy bao lâu, cuối cùng cô cũng chìm dần vào giấc ngủ.
Tờ mờ sáng hôm sau đã nghe thấy tiếng bà lão đi lại bên ngoài. Lâm Hàn vốn ngủ không sâu nên nghe thấy tiếng động cũng lập tức dậy theo.
Bà lão nhìn thấy Lâm Hàn, cười nói: “Cháu gái, không quen nhà à?”.
Lâm Hàn cười cười: “Cũng bình thường bà ạ”.
Bà lão bưng một chiếc chậu gỗ, vừa rót nước cho cô rửa mặt, vừa nói: “Cũng bình thường tức là hơi miễn cưỡng rồi, chắc ngủ không quen. Thực ra cũng phải, cái vùng thôn quê héo lánh này, đừng nói là cháu, bây giờ mà Hữu Đức với Ngọc Ngọc có quay về thì cũng không quen được đâu”.
Lâm Hàn đón lấy chiếc chậu, cười nói: “Bà ơi, bà chẳng giống với những gì Hữu Đức nói cả”.
Bà lão quay đầu lại hỏi: “Không giống ở chỗ nào?”.
“Cách nói chuyện này, hoàn toàn không giống với một người chưa từng đi đâu khỏi nơi đây cả. Cũng không giống một người không được học hành gì”.
Bà lão im lặng, dường như đang chìm vào một vùng ký ức xa xôi, mãi lâu sau mới thì thầm đáp lại: “Hữu Đức nói về bà như thế hả? Vậy còn Ngọc Ngọc thì nói thế nào?”.
“Ngọc Ngọc?”, Lâm Hàn sững lại, ấp a ấp úng nói: “À, cháu chưa từng gặp Ngọc Ngọc bao giờ”. Cô không muốn nói dối người già, song cũng không nhẫn tâm nói ra điều gì để làm bà lão đau lòng.
“Có phải là cháu không hợp với Ngọc Ngọc không? Không sao cả, đợi khi con bé đó quay về đây, bà sẽ nói với nó, chị em dâu phải quan hệ với nhau cho tốt, nếu không sao này nó về nhà người ta bị bắt nạt thì ai sẽ ủng hộ nó đây?”, bà lão cứ càm ràm nói không ngừng, vừa nói tay chân vừa làm không nghỉ. Bà đặt một abLâm Hànt cháo trắng lên bàn, một bát khác còn để hai quả trứng gà, sau đó chỉ vào đó nói với Lâm Hàn: “Người ở thành phố các cháu quen ăn sáng, ở quê chẳng có thứ gì ngon, ăn tạm một chút cháu này đi”.
“Ăn sáng ạ?”, lần này thì Lâm Hàn có thể hoàn toàn khẳng định là bà lão không hề giống một bà cụ quê mùa mù chữ như những gì Hữu Đức từng nói chút nào.
Cô ngấm ngầm đánh giá: Ngoài dấu vết tuổi tác hằn rõ trên người thì thời gian dường như không tác động đuoc đến bà lão một chút nào.
Ăn sáng xong, Lâm Hàn một mình đi lên hang dơi trên núi. So với lần trước, hang dơi không có gì thay đổi, phía trước cửa hang vẫn phủ một lớp rêu xanh mượt, sau trận mưa lớn đêm qua trông càng có vẻ sáng bóng lên hơn. Cô nhặt một cành cây rồi chầm chậm đi vào hang, ba bước, mười bước, mười lăm bước, vẫn không thấy một con dơi nào.
Khi đi được chừng hai mươi bước, cô thấy đằng trước có một ngã rẽ, bèn theo lối đó đi tiếp. Vì ngược sáng nên Lâm Hàn không nhìn thấy thứ gì trong đó, cô lặng lẽ đặt chiếc đèn pin mang theo người, lập tức thấy trên trần hang dơi đậu dày đặc, số lượng nhiều tới mức phát sợ. Dù đã chuẩn bị trước nhưng Lâm Hàn vẫn hoảng hồn đánh rơi chiếc gậy trong tay, một tiếng cạch nặng nề vang lên. Cô thầm kêu: Hỏng rồi, sau đó co giò chạy. Còn chưa ra tới cửa hang, đã thấy gió thổi phần phầt trên đầu, cả đàn dơi nghe thấy âm thanh cùng ào đến…
Dù đã dự liệu trước tình huống này, mặc áo mưa có mũ trùm đầu, nhưng Lâm Hàn vẫn bị dơi cắn mấy vết trên người.
Thấy Lâm Hàn chạy về trong tình trạng hoảng hốt, bà lão vội vàng lấy nước cho cô rửa sạch vết thương, một lúc sau lại lấy ra một chiếc lọ màu nâu, dùng bông thấm nước bên trong đó rồi xoa lên vết thương cho Lâm Hàn. Vừa xoa xong đã thấy không còn đau nữa.
Lâm Hàn nhìn vết dơi cắn nói: “Lọ thuốc này hiệu quả hệt như lọ ở nhà cháu có, vừa bôi vào hết đau ngay”.
Tay bà lão run bắn lên: “Nhà cháu sao?”. Thấy Lâm Hàn gật đầu, bà lại hỏi: “Cháu là hậu duệ của nhà họ Hà ư?”.
Lâm Hàn nghiêng đầu nhìn bà lão: “Làm sao mà bà biết? Bà quen ai ở nhà cháu à?”.
“Ha ha”, bà lão chợt bật cười, tiếng cười đó hệt như tiếng cái bễ vỡ, cười mãi, cười mãi dần dần trở thành tiếng khóc: “Ta có biết không ấy hả? Hu hu.. Làm sao có thể không biết chứ”.
Bà lão cứ vậy, hết cười rồi khóc, khiến cho Lâm Hàn sợ tới mức không dám thở mạnh nữa, nghĩ thầm trong bụng: “Chẳng phải Hữu Đức nói bà lão là một người độc thân hay sao? Nghĩa là không có quan hệ gì với nhà họ Tống mới phải, nhưng nếu như nghe lời bà ấy vừa nói, thì hình như không phải như vậy.
Bà lão gạt nước mắt đi, nhìn lại Lâm Hàn, sau đó dùng tay dò dẫm trên khuôn mặt cô, từ mũi, đến miệng, vừa nhìn vừa nói: “Đôi mắt này, cái mũi này, miệng này, giống, rất giống”.
“Bà ơi, bà nói giống ai cơ?”, Lâm Hàn càng cảm thấy không hiểu nổi.
“Hà Tịnh Nghi”, bà lão nghiến răng nghiến lợi hỏi: “Lẽ nào chưa có ai nói là cô trông giống Hà Tịnh Nghi hay sao?”.
Từ trước đến nay Lâm Hàn chưa từng nhìn thấy hình ảnh của bà ngoại mình lúc còn trẻ, nên đương nhiên là không thấy giống hay không rồi.
“Đó là bà ngoại cháu, bà là…?”, thấy bà lão gọi tên bà ngoại mình ra, Lâm Hàn đoán chắc bà ấy có quan hệ gì đó rất gần với nhà họ Hà.
Bà lão vẫn rờ rẫm trên khuôn mặt Lâm Hàn, vì nỗi buồn đau nên trông đôi môi khô héo của bà càng già cỗi: “Ta cứ tưởng đời này kiếp này sẽ không còn gặp lại người nhà họ Hà nữa, song giờ đây lại gặp. (Type bởi Diễn đàn Lê Quý Đôn). Là tự bản thân cô muốn đến đây thăm bà già cô độc này sao? Ta tưởng mình đã quên đi tất cả những chuyện của mấy chục năm trước đó rồi, nhưng khi cô xuất hiện, ta mới nhận ra tất cả vẫn còn nguyên trong trí nhớ của ta. Còn bà ngoại cô thì sao? Bà ấy cũng đã già như ta rồi có phải không?”.
Lâm Hàn thấy bà lão nhắc đến bà ngoại mình, bỗng cay cay sống mũi, nước mắt trào ra: “Bà ngoại cháu đã mất cách đây mấy hôm rồi”.
Bà lão buông tay xuống, lập cập đi đến cạnh giường, ngồi tựa lưng vào đó rồi thì thầm nói một mình: “Cũng chết rồi, hóa ra chỉ còn lại có mình ta vẫn chưa chịu chết đi cho”.
“Bà ơi, bà là?”.
“Ta là ai ư? Bọn Hữu Đức, Ngọc Ngọc đều không hề biết, bọn chúng vẫn cứ gọi ta là bà. Thực ra ta cũng quên mất mình là ai rồi”.
Lâm Hàn ngồi lặng lẽ lắng nghe.
Bà lão nhìn Lâm Hàn, con ngươi sáng lên khác thường trong hai hõm mắt hằn sâu, hỏi: “Chắc ba ngoại cô chưa từng nhắc đến ta bao giờ có phải không? Chắc là tất cả những người biết ta đều nghĩ rằng ta đã biết, nhưng không ngờ được là trong bốn kẻ oan gia đó, lại chỉ còn có mình ta đang sống”.
Lâm Hàn nghe bà lão nói như vậy thì cũng đã đoán được ra bà ấy là ai, để chứng thực cho suy đoán đó của mình, cô hỏi một cách thận trọng: “Bà là Tuệ Châu phải không?”.
“Tuệ Châu?”, bà lão nghe thấy cái tên ấy lại bắt đầu rơi nước mắt, nở nụ cười đẫm lệ: “Tuệ Châu, cái tên đó đã bị chôn vùi mấy chục năm nay rồi, không ngờ có ngày lại được gọi lên”.
Lâm Hàn nghe thấy vậy, tỏ ra kinh ngạc: “Bà thực sự là bà Tuệ Châu sao? Bà, bà, bà…”.
“Chẳng phải ta đã chết rồi hay sao, đúng vậy không?”, thấy Lâm Hàn gật đầu, bà Tuệ Châu nói tiếp: “Lẽ ra ta đã chết rồi, nhưng chết đi sống lại”.
“Hả?”.
“Chuyện ân oán của mấy chục năm về trước rồi. Ta từ chỗ sống đi tới chỗ chết, từ chỗ chết quay về với cuộc sống vốn tưởng rằng tất cả đã thành tro tàn rồi chứ”.
“Vậy vì sao bà lại chấp nhận nói cho cháu biết, còn Hữu Đức và Ngọc Ngọc thì không? Bà là bà nội của bọn họ kia mà?”, Lâm Hàn hỏi.
Bà Tuệ Châu đưa tay lập cập vuốt vuốt khuôn mặt mình, hỏi: “Cô xem ta có xấu xí không?”.
Lâm Hàn nhìn khuôn mặt bà lão – chỉ thấy khắp mặt đầy những nếp nhăn, năm tháng dãi dầu nắng gió nên làn da đen đúa, thêm vào đó là những vết đồi mồi của tuổi già. Song nhìn thật kỹ, mới thấy giữa các nếp nhăn và đồi mồi có cả những vết sẹo, nếu là hồi còn trẻ với khuôn mặt trắng trẻo căng mịn hơn thì những vết sẹo dọc ngang đó hẳn là trông phải rất đáng sợ. Nếu căn cứ vào những gì ông Tống Tử Minh viết trong nhật ký, thì rõ ràng bà Tuệ Châu hồi còn trẻ là một cô gái xinh đẹp, lẽ nào…
Bà Tuệ Châu thấy Lâm Hàn không nói gì, lẩm bẩm như nói với chính mình: “Trông xấu xí lắm đúng không? Hồi đó ta cũng sợ phát khiếp vì khuôn mặt kinh khủng đó của mìh, đây mà là ta ư?”.
Nghe giọng điệu đó không khó để nhận ra rằng hồi trẻ bà đã quan tâm đến dung nhan của mình như thế nào: “Vậy vì sao bà lại trở nên như thế này?”.
Bà Tuệ Châu đột ngột thay đổi chủ đề: “Phải rồi, cháu gái, vì sao cháu lại đoán được ta là Tuệ Châu? Lẽ nào cháu cũng biết những chuyện ân oán giữa hai anh em nhà Tống Tử Minh?”.
Lâm Hàn gật gật đầu: “Vâng, cháu đã đọc cuốn nhật ký của ông Tống Tử Minh”.
“Nhật ký của Tống Tử Minh?”, bà Tuệ Châu ngồi bật dậy, mở ngăn tủ đầu giường ra lục tìm, “Làm sao có thể như thế được? Cuốn nhật ký đó ta đã cất rất kỹ càng cơ mà. Ơ, sao lại không thấy nữa?”. Bà Tuệ Châu lộn tun cả ngăn tủ lên nhưng rồi cuối cùng vẫn không tìm thấy, bèn quay đầu sang hỏi Lâm Hàn: “Cháu lấy phải không?”.
Lâm Hàn lắc lắc đầu: “Không phải, là Hữu Đức đã lấy đi”.
Bà lão nhìn Lâm Hàn với vẻ mặt lạnh lùng, hỏi một cách thăm dò: “Cháu với Hữu Đức cãi nhau phải không?”.
Thấy Lâm Hàn lắc đầu, bà Tuệ Châu lại nói: “Không phải cháu đến thăm ta thay Hữu Đức, mà là có chuyện”.
Lâm Hàn gật đầu thừa nhận: “Lần này cháu đến đây là muốn tìm hiểu một số việc, có thể liên quan đến Hữu Đức”.
Bà Tuệ Châu nghe nói vậy song không hề cảm thấy lo lắng, cũng không truy hỏi Lâm Hàn xem định tìm hiểu chuyện gì, chỉ lẩm bẩm một mình: “Bọn chúng đi cả rồi, chắc là không lâu nữa sẽ về đón bà già này tới sống cùng thôi”.
“Bà Tuệ Châu, vì sao bà lại sống sót được?”.
Nét mặt đầy những thăng trầm của cuộc sống, bà Tuệ Châu thở dài, nói: “Chỉ có thể nói là do chưa tận số thôi”.